De (stedelijke) openbare ruimte behoort evenzeer toe aan vrouwen als aan mannen. Maar voelen vrouwen er zich eveneens in thuis? En wat is hun plaats in het virtuele publieke domein? Met de steun van equal.brussels realiseerde Amazone vzw een project rond dit thema. “Female symbols and urban space” omvatte 3 luiken: een bibliografisch onderzoek, een tentoonstelling en een studienamiddag. De resultaten hiervan kan u bekijken via onderstaande linken.
Luik 1. Het bibliografisch onderzoek
Het bibliografisch onderzoek resulteerde in de opstelling van een uitgebreide bibliografie met voornamelijk wetenschappelijke literatuur rond de meerwaarde van aandacht voor vrouwen, gendergelijkheid en diversiteit bij de inrichting van steden en de openbare ruimte (het “corpus”) en 2 bijlagen. De inhoud van elke referentie wordt verduidelijkt via een toegevoegd abstract (in de taal van het artikel, NL/FR/EN) en in de meeste gevallen werd er een link voorzien naar de online versie van het artikel en/of publicatie. Indien de online versie niet beschikbaar is, kan de informatie ingezien en/of opgevraagd worden via het Amazone Documentatiecentrum, een ander vrouweninformatiecentrum in België of een universiteitsbibliotheek.
In deze bibliografie van 56 p. vindt u wetenschappelijke informatie van gerenommeerde auteurs rond 4 thema’s: 1. Gendergelijkheid en diversiteit in stadsplanning en de publieke ruimte; 2. Symbolische aanwezigheid van vrouwen en diversiteit in de publieke ruimte; 3. Vrouwen en seksisme in de stedelijke omgeving en 4. Vrouwen in de digitale publieke ruimte.
Dat er ook praktisch aan de slag werd gegaan om meer vrouwelijke aanwezigheid en (gender)diversiteit te brengen in de openbare ruimte, getuigt de in deze bijlage (26 p.) bijeengebrachte informatie (NL). U vindt er de verwijzing naar uitzonderlijke projecten uit binnen- en buitenland die vrouwen een plaats geven in de publieke ruimte, naar samenwerkingsverbanden en naar inspirerende goede praktijken (podcasts, documentaires, kunst- en cultuurprojecten, verenigingen).
Deze bijlage (36 p.) is een eye-opener voor al wie op zoek is naar feministische en queertheorie rond de plaats en meerwaarde van genderdiversiteit in de openbare (stedelijke) ruimte, met bijzondere aandacht voor het perspectief van de podiumkunsten.
U kan de bibliografieën ook scannen via deze QR-codes:
Corpus |
Goede praktijken |
Podiumkunsten |
Luik 2. De tentoonstelling
In de tentoonstelling vindt u de werken van 13 vrouwelijke kunstenaars, die werden geselecteerd in antwoord op een oproep tot deelname naar studenten en alumni van kunsthogescholen. De curatie van de tentoonstelling gebeurde door Els De Vos (Universiteit Antwerpen) en Hermès Roland (Université Libre de Bruxelles), die de inleiding van de tentoonstellingscatalogus verzorgden en tijdens de vernissage op 17 september 2020 met een uitgebreide toelichting in beide landstalen de tentoonstelling openden. U kan de uitgebreide (Franstalige) tekst hier vinden. Er werden ook drie laureaten en een laureaat “buiten categorie” aangeduid.
- laureaat “buiten categorie”: ODC Ensemble met “Traces of Antigone” (toneelstuk)
- 1ste laureate: Clyde Lepage met “La position des coudes” (“De positie van de ellebogen”) (performance + foto’s)
- 2de laureate: Marie Bertrand met “Noises I couldn’t hear” (video)
- 3de laureate: Manon Deschacht met “Le harcèlement des femmes en rue (Collection automne-hivers 2020-2021)” (“Straatintimidatie van vrouwen (Collectie herfst-winter 2020-2021)) (kledingcollectie)
De tentoonstelling loopt in het Amazonehuis, Middaglijnstraat 10, 1210 Brussel. Ze is vrij toegankelijk op werkdagen tussen 9u. en 16u. tot 28 januari 2021 en tijdens de maandelijkse nocturnes op de laatste donderdag van de maanden oktober, november en januari en op 17 december 2020 (tussen 18u. en 20u.), indien de Corona-maatregelen dit toelaten. U bent van harte welkom! Lees ook het persbericht.
De tentoonstelling is rolstoeltoegankelijk en bereikbaar met de trein (Brussel Congres – Brussel Noord – 15 minuten te voet), de metro (via lijn 2 – halte Madou en lijn 6 – halte Kruidtuin) en de tram (via lijnen 92 en 93 – halte Kruidtuin). Er is een fietsparking aanwezig in onze binnentuin. Mocht u toch met de wagen komen, dan kan u parkeren in één van de 16 bezoekersplaatsen van onze ondergrondse parking.
Geen geduld? Neem al een kijk via de online tentoonstellingscatalogus.U kan deze ook scannen via de onderstaande QR-code:
Luik 3. De studienamiddag
Het derde luik van het project omhelsde een studienamiddag die doorging op 17 september j.l. De spreeksters belichtten de topic “Symbolische aanwezigheid van vrouwen en (gender)diversiteit in de stedelijke omgeving” vanuit diverse invalshoeken. Wij onthielden:
- De mogelijkheid van een constructie van een symbolische aanwezigheid van (gender)diversiteit in de openbare ruimte met oog op een grotere inclusie en een challenge van bestaande machtsverhoudingen (Petra Meier);
- Het belang van het uitgaan van de uitdaging van het werken met politieke collectieven via het toepassen van een platform-benadering en het creëren van een agora zodat “situated knowledges” worden meegenomen in de inrichting van de openbare ruimte (Liesbeth Huybrechts);
- Het recht op de stad als feministische claim en het belang van het zich bewust worden van de ideologie van de twee sferen, privé (voor vrouwen) en publiek (voor mannen) die een blijvende en cultureel bepaalde schaduw werpt op het omgaan met de publieke ruimte (Hilde Heynen);
- De nood aan gender mainstreaming van de hedendaagse urbanisatie vanuit zowel een strategische aanpak als een praktische nood geïnspireerd door de begijnhoven als goede praktijk op het vlak van empowerment van vrouwen (Apolline Vranken);
- De mogelijkheden die nieuwe technologieën zoals open (linked) data brengen om de genderbias in kaart te brengen maar ook om hieraan meteen daadwerkelijk te verhelpen (Manon Brulard);
- De suggestie om de bezoedeling van de openbare ruimte door seksistische reclame tegen te gaan en het goede voorbeeld te volgen van enkele grote steden die voor een drastische oplossing kiezen en meteen alle reclame uit de stadskernen bannen (Corine Van Hellemont);
- De meerwaarde van een open en duidelijke reactie op vrouwonvriendelijke opmerkingen en handelingen om seksisme tegen te gaan (Patricia Melotte).
U kan het volledige programma, met de abstracts van de lezingen en een korte biografische toelichting van de spreeksters vinden in dit document. Zin om de studienamiddag te herbeleven? Bekijk dan via deze link de live streaming van dit evenement op het youtubekanaal van Amazone of klik op het beeld hieronder om de video af te spelen.
“Female symbols and urban space” werd ondersteund door