“Jeanne Dielman” van de Brusselse regisseur Chantal Akerman is de beste film aller tijden
De film “Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles” van Chantal Akerman is verkozen tot ‘the greatest film of all time’ door het British Film Institute. De prijs wordt elke 10 jaar uitgereikt op basis van een bevraging van meer dan 1600 filmcritici, curatoren en andere filmkenners. Het is de eerste keer dat een vrouwelijke regisseur de prestigieuze titel binnenhaalt.
Chantal Akerman (1950-2015) was een Brusselse filmregisseur, actrice, beeldend kunstenares, auteur en componiste. Akerman wordt gezien als één van de meest invloedrijke regisseurs van haar generatie. Ze heeft meer dan 50 werken gemaakt, maar is het best bekend voor Jeanne Dielman, een film die ze maakte toen ze amper 25 jaar oud was.
Jeanne Dielman toont drie dagen uit het leven van een weduwe en huismoeder die probeert rond te komen voor haar tienerzoon Sylvain. Om de eindjes aan elkaar te knopen, prostitueert ze zich. De film werpt een intrigerende blik op de banaliteit van het alledaagse, waarin scènes met alledaagse handelingen, zoals het schillen van aardappelen, centraal staan. Akerman construeerde het personage van Jeanne Dielman uit de familiale cultuur van Belgische huisvrouwen uit de middenklasse waarin ze zelf opgroeide. Ze verklaarde: “Ik maakte de film om deze doorgaans ondergewaardeerde acties tot leven te brengen op film.” De film werd dan ook beschouwd als vernieuwend en radicaal op feministisch en cinematografisch vlak.
Het is de eerste keer dat een vrouwelijke regisseur de prestigieuze titel binnenhaalt. Geen enkele andere film die door een vrouw werd gemaakt, heeft zelfs ooit de top 10 gehaald. Op de website van het filmblad “Sight and Sound” van het British Film Institute staat te lezen dat dit te wijten valt aan het gebrek aan vrouwelijke filmregisseurs, alsook het overwicht aan mannelijke filmcritici. Het was pas in 2012, toen Sight and Sound hun criticilijst begon te diversifiëren, dat het magazine Jeanne Dielman in hun lijst opnam. De film nam toen de 35ste plaats in, om dit jaar uiteindelijk op nummer 1 te belanden.
Chantal Akerman. Bron : Hommage aan Chantal Akerman | Sabzian
Akerman wordt vandaag alom geprezen voor haar werk en beschouwd als pionier in het veld van feministische film (-kritiek). Wanneer Jeanne Dielman uitkwam in 1975, werd ze dan ook aanzien als de nieuwe “messias” voor feministische en queer filmmakers. Desondanks heeft Akerman zich nooit scherp gedefinieerd als feministe en wilde ze niet in hokjes gestopt worden.
Volgens filmkenners was (en blijft) Jeanne Dielman alvast een feministisch meesterwerk en is de nominatie van de film symbolisch voor een betere vertegenwoordiging van vrouwelijke filmmakers in de sector. Anke Brouwers (filmhistorica bij HoGent/School of Arts), benadrukt het belang van de film voor de vrouwelijke cinema en het Belgische filmcanon:
“De impact van de film was in de jaren zeventig enorm en is duidelijk nog altijd niet uitgewerkt. Hij is zeer belangrijk voor de vrouwelijke cinema. Als vrouwelijke filmmaker kun je bijna niet anders dan Akerman zien als een rolmodel, ook al ben je niet per se verliefd op haar werk. Je kunt zo veel vinden in haar oeuvre, zonder dat ze ooit in herhaling valt. Bovendien kennen ook buitenlandse filmmakers Akerman zeer goed: ze is dé referentie voor ons land. Dus niet Jan Verheyen.” (De Morgen)
Bronnen:
Chantal Akerman – Too Far, Too Close – M HKA Ensembles
Hommage aan Chantal Akerman | Sabzian
Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles « Fondation Chantal Akerman
HLN: Belgische film verkozen als beste aller tijden in prestigieuze poll
VRT NWS: “Jeanne Dielman” van de Brusselse regisseur Chantal Akerman is de beste film aller tijden
