OPEN BRIEF: VROUWELIJK LEIDERSCHAP, VOOR EEN EGALITAIRE TOEKOMST IN EEN POST-COVID19 TIJDPERK?

Ter gelegenheid van 8 maart 2021, delen wij graag met u een open brief geschreven door Lucie, stagiaire in het Amazone Documentatiecentrum en studente aan de Master Gender en Diversiteit (in vertaling):

Tijdens deze Covid-19-crisis hoorden we verhalen over vrouwen in de frontlinie, diegenen die op de eerste lijn stonden, oog in oog met de gezondheidscrisis. Zal hun werk in de “wereld erna” voldoende maatschappelijke erkenning krijgen en gepaard gaan met een salarisverhoging in verhouding tot hun bijdrage en inzet?

We hebben ook verhalen gehoord over diegenen die de crisis op politiek niveau hebben aangepakt en die aan het hoofd staan ​​van de landen die het er tijdens deze pandemie het best van af brengen (bijvoorbeeld: Denemarken, Ethiopië, Finland, Duitsland, IJsland, Nieuw-Zeeland en Slovakije) . Het is ook interessant om je af te vragen wat hun rol was.

Veralgemenen is nooit goed. Maar wat zal hun plaats zijn in de politieke wereld daarna? Zal Sophie Wilmès, nadat ze tijdens een onbeheersbare crisissituatie de “moeder van de Belgen” werd, opnieuw moeten wijken voor het gekibbel van mannelijke politici? Zijn vrouwen goed genoeg om de chaos op te ruimen nadat de jongens het speelterrein hebben verlaten? We denken bijvoorbeeld aan Theresa May tijdens de Brexit… Welke politieke toekomst ligt er voor vrouwen in het verschiet als de storm is gaan liggen?

Op het niveau van vrouwelijk leiderschap (het thema door UN Women ter gelegenheid van 8 maart 2021 naar voor gebracht) worden deze politici vergezeld door andere vrouwen die beetje bij beetje de ladder van de macht hebben beklommen en zich op invloedrijke posities bevinden. Wat betekent de toename van het aantal vrouwen dat de mannenwereld binnensluipt? Waar zijn de ‘anderen’, waar is de andere helft van de bevolking? Wat betekent dit voor de feministische strijd?

Deze strijd kan niet worden gescheiden van de strijd tegen racisme, de strijd tegen validisme, de strijd tegen sociale onrechtvaardigheid, de strijd tegen homofobie, de strijd tegen transfobie, de strijd tegen putofobie, de lijst van alle vormen van discriminatie is zo lang, dat het onmogelijk is om ze allemaal op te noemen. We zullen pas vrij zijn als alle vrouwen toegang hebben tot deze gelijkheid. Alle.

Een intersectionele analyse van dit vrouwelijk leiderschap maakt het mogelijk om de notie van ‘leiderschap’ en de relatie met feminisme van naderbij te bekijken. En zich meteen ook af te wat deze vooruitgang betekent voor alle vrouwen.

De geschiedenis is het middel bij uitstek om actuele vraagstukken op een voldoende complexe manier te kunnen begrijpen. De geschiedenis van het feminisme is, zoals de hele geschiedenis van de westerse wereld, gebrandmerkt door racisme en sociale ongelijkheden.

Als het feminisme van vandaag de strijd voor alle vrouwen wil zijn, dan is het essentieel om te erkennen dat dit niet altijd het geval is geweest. Deze strijd was, en is in sommige situaties nog steeds, een strijd waarbij de belangen van een geprivilegieerde blanke elite de meeste aandacht krijgen.

Het ene voorrecht brengt het andere mee. De groep van vrouwen die er vandaag in “slaagde” om leiderschap op te nemen maken deel uit van de bevoorrechte klasse van vrouwen die de kans kregen om hogerop te komen.

Ze konden dit bereiken dank zij hun inspanningen om daar te geraken. Maar vooral omdat ze dankzij hun bevoorrechte positie het recht hadden om daar te komen en erkend te worden. Deze vrouwelijke leiders hadden het voorrecht om hun ‘eigen kamer’ te hebben waar Virginia Woolf over sprak, ze hadden toegang tot een kamer met een slot op de deur zodat ze met rust gelaten werden en vrijelijk de tijd konden nemen om na te denken. Ze hadden de beschikking over voldoende boeken om zichzelf te onderwijzen en om uit eigen beweging stil te staan bij hun leven en de wereld. Ze zijn er niet minder de acteurs van hun eigen succes om.

Ze zijn er het levend bewijs van dat de tot nu gevoerde feministische strijd zinvol is geweest. Maar ze zijn er ook het bewijs van dat echte gendergelijkheid pas zal worden bereikt als elke vrouw de kans krijgt om deze zelfde ruimte te betreden. Als er niet meer wordt gediscrimineerd, op  basis van geslacht, maar ook op basis van afkomst, cultuur, uiterlijk, seksuele geaardheid, handicap, economische situatie, religie … Er bestaan vele vormen van discriminatie, onzinnig om er een hiërarchie van “belangrijkheid” aan toe te kennen. Alle vormen verdienen het om bestreden te worden.

Wat staat ons te doen? Hoe moeten we reageren?

Lessen trekken uit de geschiedenis en vervolgens het feminisme op een intersectionele manier benaderen, lijkt een interessante weg om te streven naar gelijkheid.

Op deze weg naar gelijkheid is het essentieel om de stem te laten horen van diegenen die te maken krijgen met meerdere vormen van discriminatie.

Laten we vooral ons oor te luisteren leggen en een tegemoetkomende houding aannemen om te ontdekken wat we niet weten, om te begrijpen, om hen aan het woord te laten komen.

Laten we ons er van bewust zijn dat onze voorrechten een bron van discriminatie zijn voor andere vrouwen. Laten we onze eigen privileges afzweren en optreden tegen het voortbestaan ​​van onrecht. Denk eens over onze consumptie: wie betaalt er de prijs van onze fast fashion? van de productie van ons voedsel?

Laten we er ons bewust van zijn, in woorden en in daden. Laten we opkomen voor onze zusters als we merken dat ze voor onze ogen gekleineerd worden.

Laat er ons aan denken, in wat we zeggen en doen, in de lucht die we ademen.

Laten we van 8 maart een dag van strijd en begrip maken: laten we profiteren van dit evenement onze voorrechten te onderkennen, maar laten we onszelf ook verrijken door te luisteren en te leren van de ervaringen van mensen met een andere achtergrond en levensloop.

Echt zusterschap kan enkel voortkomen uit een ontmoeting met “de andere”. Laten wij de actrices zijn van deze ontmoeting.

Lucie Xhrouet

Klik hier voor een niet-exhaustief overzicht van evenementen die georganiseerd werden ter gelegenheid van 8 maart.