De studiecommissie voor vergrijzing publiceerde recent enkele verontrustende cijfers rond de nieuwe pensioenregeling. In haar huidige vorm zouden de nieuwe maatregelen de pensioenkloof tussen man en vrouw systematisch groter maken. Tegen 2040 zien vrouwen hun pensioen dalen met gemiddeld 5,6 procent, terwijl het bij mannen om ‘slechts’ 4,3 procent gaat.
Vegroting van de kloof
In haar nieuw rapport analyseert de studiecommissie voor vergrijzing elke nieuwe pensioenmaatregel en haar geraamde impact op de werkende bevolking. De resultaten spreken voor zich: bij nagenoeg elke arbeidscategorie worden vrouwen disproportioneel benadeeld. Enkel bij ambtenaren zullen mannen meer nadelen ondervinden dan vrouwen, voornamelijk omdat zij voordeligere voorwaarden genieten.
De druppel in de emmer
Dat vrouwen gemiddeld een negatievere impact zullen ervaren van de nieuwe pensioenmaatregelen komt ook nog eens bovenop het feit dat ze al sterk benadeeld zijn in het huidige systeem. Vorig jaar nog publiceerde het Federaal Planbureau een onderzoek waaruit bleek dat vrouwen gemiddeld 25% minder pensioen ontvangen dan mannen. Voor elke €1000 die een gepensioneerd man ontvangt, zal een vrouw gemiddeld slechts €750 ontvangen.
De oorzaken van deze kloof zijn voornamelijk te wijten aan de ongelijkheid op de arbeidsmarkt: vrouwen werken vaker deeltijds, voeren een groter deel onbetaald werk uit en krijgen minder kansen tot promotie of leidinggevende functies. Die ongelijkheid is geen geheim, en vertaalt zich ook in een genderloonkloof tussen 7 en 20 procent. Het loon van een werknemer heeft niet alleen een directe impact op de pensioenuitkering (die berekend wordt op basis van inkomen), maar zorgt ook voor minder mogelijkheden om te sparen en zich financieël voor te bereiden op de toekomst. Het huidige systeem benadeelt vrouwen dus over de volledige lijn. De nieuwe maatregelen zullen dit enkel versterken.
Pensioenarmoede
De impact van een laag pensioen is groot. Ouderen die gedurende hun loopbaan geen kapitaal konden opbouwen en niet meer in staat zijn deel te nemen aan een alternatieve arbeidsmarkt (bv. doormiddel van flexiijobs) riskeren snel in de armoede te belanden. De Federale Pensioendienst keerde in 2024 aan vier op de tien vrouwen een pensioen uit onder de armoedegrens. Dat is drie keer zoveel als het aantal mannen dat een uitkering onder de armoedegrens ontvangt. Vrouwen zijn dus kwetsbaarder voor armoede op oudere leeftijd, en voornamelijk alleenstaande vrouwen vormen de grootste risicogroep.
De kloof dichten
Gelukkig is er ook goed nieuws. Nieuwe generaties gepensioneerden in combinatie met een verhoging van het minimumpensioen in 2024 zorgen voor een daling in de cijfers. Waar in 2020 nog 16,2% van de gepensioneerden risico tot armoede vertoonde, is dat in 2024 10,7%. Een mooie daling die we onder andere kunnen wijten aan de emancipatie van de vrouw en een grotere gendergelijkheid op de arbeidsmarkt. Toch blijft het belangrijk om bewust te blijven van de kwetsbare positie van de vrouw op de arbeidsmarkt. Zolang ongelijkheid op vlak van werk niet structureel wordt aangepakt, zal de vrouw benadeeld blijven doorheen haar volledige traject. We roepen de regering dan ook op om te kiezen voor progressieve maatregelen die rekening houden met genderverschillen in werk.
Meer weten over financiële ongelijkheid tussen vrouwen en mannen?
Op donderdag 18 september organiseert Amazone vzw in samenwerking met Université des Femmes en Rosa vzw een studiedag rond de vermogenskloof. Kom alles te weten over financiële ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op verschillende vlakken (loon, pensioen, arbeidskansen, erfenissen, etc.). Hou onze socials in de gaten voor het volledige programma!
Van donderdag 18 september tot zaterdag 20 september vindt eveneens ons jaarlijks feministisch festival plaats. Het thema dit jaar is economisch geweld. Dankzij het gevarieerd programma kan je komen luisteren naar verschillende talks en conferenties, maar ook deelnemen aan workshops en ateliers. Meer info via amazone.be of via onze sociale mediakanalen.
Sara-Lynn Milis
Projecten & CRFG
